Risotto de gésiers de canard confit

Mevrouw Stepper is weer uit eten. In Voorburg deze keer, maar net als de vorige keer (Breda) doet dat er niet toe. Waar het om gaat is, dat ik lekkere dingen kan maken in de keuken, waar zij niet van houdt. Vorig jaar maakte ik een fantastische Salade de gésiers en aangezien ik op onze laatste vakantie in Frankrijk weer tegen een mooi flesje Saint Amour uit de Beaujolais aanliep, heb ik toen meteen een nieuw blikje gésiers de canard confits gekocht. Met het oog op avonden zoals vanavond.

Het recept voor Salade de gésiers ga ik niet opnieuw uitleggen. Daarvoor verwijs ik naar mijn vorige blog over dit onderwerp. Omdat ik echter eendenmaagjes overhield – Zonde! – bedacht ik wat ik er nog meer mee zou kunnen maken. Had ik dat maar eerder gedaan, dan had ik daar met boodschappen doen rekening mee kunnen houden. Mijn eerste idee was een pasta, maar die bleek dus niet voorradig. Ik moest het doen met wat ik wel in de voorraad- en koelkast had. Achterin de grote voorraadla vond ik nog een paar honderd gram risottorijst. Mooi. Ook goed. In de koelkast lag nog een bol mozarella en een aangebroken potje slagroom met nog tenminste 80 ml erin en in de aardewerken potten in de vensterbank vond ik rode ui en sjalotten. Van mijn salade had ik nog spekjes over, dus ik besloot om die met de ui en de sjalot te bakken.

Ik woog 200 gram risotto af en bakte die, terwijl de spekjes en de uien stonden te stoven, met vijf eetlepels eendenvet en een flinke klont boter. Ondertussen maakte ik een halve liter bouillon van paddenstoelen van een bouillonblokje en dronk van mijn Saint Amour. Na een paar minuten kiepte ik het spek-en-uienmengsel bij de rijst en roerde dit goed door elkaar. Zo eerste scheut paddenstoelenaftreksel erbij. Laat maar pruttelen. Ondertussen zong voor mij Nick Cave het wonderschone Breathless van het album Abattoir Blues, en ik raad u aan om die plaat ook op te zetten, want het is daarmee heerlijk koken en roeren in pannen .

Tijd voor een tweede scheut bouillon. De halve liter is op. We draaien het vuur van middelhoog naar hoog. Even roeren, beetje peper erbij en aan de kook brengen. Pruttel maar, dan snijden we ondertussen de mozzarella. Misschien is het niet de meest geëigende kaas voor dit gerecht, maar nadat het kookvocht is verdampt en de kaas is toegevoegd samen met de slagroom, blijkt dat de risotto wel goed bindt tot een smeuïge massa. Gauw warm ik de gésiers op in hun eigen vet. Ze zijn met een paar flinke draaien aan de pepermolen de finishing touch. Een kind kan de was doen.

Helaas had ik vandaag geen goede camera paraat, anders had ik een foto van het eindresultaat bij dit blog kunnen publiceren. Ik kan echter verklappen, dat het gerecht prima smaakte. Het is bovendien multi inzetbaar, want kan zowel als tussen- of hoofdgerecht dienen. Een eventuele volgende keer zal ik de spekjes waarschijnlijk achterwege laten en vervangen door paddenstoelen. Kastanjechampignons of portobello’s, dat lijkt me wel wat. Het gerecht wordt er vermoedelijk zachter van. De rode wijn, kan dan wat mij betreft dan ook gemakkelijk worden vervangen voor een volle witte, evenals de bouillon waarschijnlijk.
Wordt vervolgd.

Wordt Vervolgd! (39)

… toen was er nog maar één. Het feuilleton is geen detective en Ronald Giphart is niet te vergelijken met Agatha Christie. Toch moest ik aan de Engelse schrijfster denken, en aan haar beroemde boek/toneelstuk, 10 kleine negertjes, dat sinds 2004 onder de minder beladen titel En toen waren er nog maar… in Nederland verschijnt. De koek is bijna op. De een na laatste aflevering is verschenen. Er rest ons nog slechts één… Dat wordt afkicken, een onbedoelde woordspeling naar zaterdagen zonder Kick, Opa Kick en kleine Kick. Zaterdagen zonder Bibi, Freek, Sanne, Klaasje en Rosalie. Zaterdagen zonder de Vijf, die we vorig jaar september leerden kennen met bijnamen als Pisemmer, Vreetzwijn, Vetter Oen, Kutje Binnengaan en Ruftje Knoflook.

Giphart herinnert ons in de een na laatste aflevering aan die namen, door de dames in een onderling sneeuwgevecht te laten verzeilen, waarbij ze elkaar met de namen van weleer toeroepen. Het is een bewijs dat vriendschap diep gaat. Het predikaat vriend of vriendin, wordt vaak lichtvaardig gebruikt, maar echte vriendschap loochent niet. Geen van de vriendinnen ontkent wat er is gebeurd. Ze zien de gevolgen met lede ogen aan en vinden steun bij elkaar. Bibi en Klaasje zijn naar binnen gevlucht. Frederique, Sanne en Rosalie naar buiten.

Klaasje vertelde aan Bibi over de situatie op het feest. Frederique en Pim hadden openlijk ruzie over alle geheimen die Frederique zou hebben verzwegen, Korneel liep rond met een steeds leger wordende fles whisky, Rosalie probeerde voortdurend Pjotr in Nieuw-Zeeland te bellen met de vraag waarom hij verdomme zijn kinderen niet had gebeld, en Bram had op een nogal agressieve manier staan huilen op de dansvloer.

Klaasje is wederom overvallen door het prachtige neologisme ‘bubbuvuddu’ –  het verdriet van een moeder die het gemis van haar pasgeboren baby voelt –  en wordt door Bibi meegenomen naar haar kamer. Als de twee op het balkon een kop thee drinken, zien zij beneden bij de ingang Freek, Sanne en Rosalie een sigaret roken en trekken hun aandacht.

De drie keken omhoog. Sanne stapte richting het balkon van Bibi’s family suite, maar het was Rosalie die die als eerste iets terugriep: ‘We zijn gevlucht.’
Sanne: Bram zit Korneel steeds zogenaamd voor de grap uit te dagen en Pim heeft aangepapt met een een of ander bezopen blond wijf.
‘Met alleen wat lichtgevende veters rond haar tepels’, riep Frederique. (…)
Daar stonden ze dan, de gezworen vriendinnen.

Giphart is aan het afronden en ik vind het knap hoe hij dat doet. Hoewel de verleiding groot moet zijn om over te schakelen naar actie, misschien zelfs Kick weer ten tonele te voeren, doet onze schrijver het juist iets rustiger aan. Hij stapt als het ware weg van de actie, maar beschrijft deze in een paar rake zinnen, en laat de lezer eventuele details van het feest zelf invullen. In plaats daarvan keert hij terug naar waar het verhaal begon, door te verwijzen naar hoe de vriendschap van De Vijf is ontstaan. Namelijk onder extreme omstandigheden tijdens een ontgroening. Giphart omschrijft hun vriendschap niet voor niets reeds in de eerste alinea van Aflevering 2, De Joris van Spilbergen. als ‘(…) een zelfgekozen en nogal doorleefd zusterschap’. Bij een dergelijke vriendschap hoort een eigen taal(-gebruik), een eigen idioom:

‘Waar?’, riep Sanne, die het slecht had verstaan.
‘Hier!’, riep Bibi.
‘Hoer?’Nee, jij bent een hoer!’, riep Rosalie naar boven. Even bleef dit woord hangen als de geur van het vuurwerk eerder die avond. Het was een woord dat hoorde bij de vriendschap. In al die jaren was het onderdeel van hun idiolect geworden, hun persoonlijk taalgebruik. Het woord had ooit – op 7 september 1995 om half zes ’s middags – het begin van De Vijf gemarkeerd. Het bepalende moment dat ze zich als groep verweerden tegen de gemeenheid van de wereld.

Bovengenoemde citaat is één van de vele voorbeelden van verwijzing naar het verleden, naar het ontstaan van de band die De Vijf bindt, en naar het begin van het feuilleton. Voor Giphart zit het er bijna op. Hij is aan het einde van zijn verhaal en grijpt daarom terug naar het begin. Het is een logisch gevolg van afronden. Als begin en einde elkaar raken, is het verhaal rond. In de zijbalk van het feuilleton schrijft hij hier uitgebreid over.

In principe zou een krantenfeuilleton tot het einde der tijden kunnen doorgaan, maar volgend week hou ik ermee op. Daarom ben ik al een paar weken lang bezig ‘af te bouwen’.
Voor een roman zou ik anders te werk gaan. Er zijn, zoals ik in de zijbalk van aflevering 9 schreef, twee groepen schrijvers. Zij die hun reis en bestemming in het geheel niet plannen, en zij die goed voorbereid op pad gaan. Hoewel ik bij het schrijven van mijn romans tot de tweede groep behoor, dwong de feuilletonopzet me te kiezen voor de eerste methode. (…)
T.S. Eliot zei: ‘The end is in the beginning.’ Samuel Beckett ging nog veel verder. Hij zei: ‘The end is in the beginning and yet you go on.’ Misschien dat zij hiermee bedoelen dat schrijvers om een verhaal rond te krijgen vaak teruggrijpen op het begin.

Het is voor mij één van de redenen, waarom ik het feuilleton zo waardeer: de openheid ten aanzien van het schrijfproces en de totstandkoming van het feuilleton. Dat het voor mij heel leerzaam is, blijkt ook uit de laatste alinea van de zijbalk, Theo Steppers regels.

Zonder het feuilleton en zonder de schrijver dezes, had ik ze niet bedacht, laat staan opgeschreven. In het bijschrift van Aflevering 37, As we know it, vertelde Giphart dat hij soms een gedicht naast het  beeldscherm van zijn computer hangt ter inspiratie. Ik denk dat ik mijn eigen regels maar uitknip, plastificeer en aan mijn scherm bevestig. Als het feuilleton ten einde is, moet het er maar van komen dat ik zelf een boek schrijf. Het feuilleton was (is, Theo, het is nog niet voorbij) een goede leerschool en Ronald Giphart is een goede leermeester. Daarbij heeft hij tips die mij wel aanspreken. Reeds op 15 september 2012, in de marge van de eerste aflevering schreef hij dat bij schrijven ook veel verborgen werkloosheid zit.

Het is prettig om naar de muur te staren en te denken dat ik aan het werk ben.
Glaasje erbij.

Kijk, op die manier wil ik ook wel aan mijn boek werken. Wat dat betreft kan ik gerust stellen dat ik zelfs al begonnen ben, dus regel 1 kan ik afvinken. Aan regel kan 2 kan worden voldaan, want zodra het feuilleton ophoudt, heb ik tijd over en de afgelopen maanden heb ik mijzelf bij het schrijven van 40 blogs over het feuilleton bewezen dat ik kan doorzetten. Regel 3 schreef ik onder andere naar aanleiding van de computercrash van mijn laptop. Zeg maar ‘Dag hoofdstuk 1’, dus dat gaat mij niet meer overkomen. Daar komt bij dat schrappen, Regel 5 ook kan inhouden terug te keren naar een eerdere versie, maar dan moet je die nog wel hebben natuurlijk. Blijft alleen Regel 4 over om invulling aan te geven. Liefhebbers?

Maar genoeg over mij. Dit blog gaat immers over het feuilleton en dat is nog niet af. Hoe moeilijk zou het eigenlijk zijn om het tot een goed einde te brengen? Zonder de druk die onze schrijver ongetwijfeld zal voelen te willen opvoeren, het lijkt mij een lastige opgave. Giphart schrijft dat hij inmiddels een idee heeft wat er in de laatste aflevering zal geschieden, maar hij maakt daarbij ook de kanttekening dat alles nog kan wijzigen. Nu lijkt ‘alles’ mij een beetje veel voor een slot in 1200 woorden, maar buiten dat, hoe rond je een verhaal naar tevredenheid af? Ik ben erg benieuwd.

Er staan twee belangrijke vragen open: Blijft Opa Kick leven en Houdt het huwelijk van Kick en Bibi stand? Sinds vorige week zijn er nauwelijks nieuwe stemmen uitgebracht op de polls op de Facebookpagina van het feuilleton.

Uiteraard zijn beide vragen vrijblijvend gesteld en Giphart behoudt zich (terecht) het recht voor om anders te beslissen. Maar hoe doe je dat? Boven het eerste interview over het feuilleton stond de vraag ‘Laat ik hem doodgaan of niet?’, boven het tweede interview, stond de kop ‘Ik had er beter over moeten nadenken’. Eén ding is zeker, onze schrijver heeft nog wat te overpeinzen. Aan de andere kant…  Bibi lijkt er uit:

‘Ik blijf bij Kick’, zei ze. ‘Echt. Ik kan hem niet verlaten nu. Ik blijf bij Kick.’ (…) De nacht ervoor om dezelfde tijd had ze afwachtend geluisterd naar de woedende onmacht van de gure storm over het eiland, deze nacht blies diezelfde wind haar in een weldadige slaap. Alles zou anders worden.’

Menigeen zal betogen dat ze met de Kick uit bovenstaande fragment niet haar man, maar haar zesjarige zoontje bedoelt, maar wie zal het zeggen? Is dat inderdaad zo? Waar is Kick überhaupt? En keert hij nog wel terug in het verhaal? En zo ja, wie zegt ons dat het niet hij is, in plaats van zijn vader, die het loodje legt? Het laatste woord is aan Ronald Giphart. Tot volgende week, voor een laatste vervolg.

Rhino on the rocks

De haiku is een vingerhoed vol emotie, waarin weinig ruimte is voor ontledingen en benaderende omschrijvingen. De Warmloper scant dagelijks de krant^*)op zoek naar haiku-achtige koppen of quotes. Hij laat zich leiden door de woorden en tracht alleen de haiku te zien. Foto’s worden wazig, teksten gaan op grijs, tot daar die twaalf- tot zeventienlettergrepige tekst overblijft, die ontdaan van alle ballast zich openbaart tot ogenblikervaring.

De laatste neushoorns
verdwijnen in een drankje:
Rhino on the rocks

Lees, bewonder en laat u inspireren. Verwonder en laat vooral uw gedachten de vrije loop. Mocht u een mooie interpretatie willen delen, dan staat mijn inbox van harte voor u open.

^*) de Volkskrant, tenzij een andere bron is vermeld

Wordt vervolgd! (38)

In Wordt vervolgd! (36) begon ik met ‘Het feuilleton lijkt veranderd.’ Vandaag blijkt eens te meer hoe zeer dat geldt voor de blogger, die zijn stukje schrijft naar aanleiding van het feuilleton in de krant.Uiteraard ben ik als volger reactionair, ik volg niet voor niets de ontwikkelingen in het verhaal, in de afleveringen en reageer daar op. Toch was er de afgelopen weken, maanden, ook volop de ruimte om vooruit te lopen op (mogelijke) nieuwe ontwikkelingen. Inbreng van lezers werd immers gewaardeerd en zelfs gestimuleerd. Het is één van de uitgangspunten geweest en lag aan de grondslag van het experiment om een nieuw feuilleton te starten. Zou het überhaupt lukken om een vervolg te geven aan wat in een ver verleden succesvol was voor Dickens en Couperus in de 21ste eeuw een nieuw leven te geven?  Lezersaantallen van kranten staan al jaren onder druk en met een (spannend) vervolgverhaal haal je die druk niet weg. Het is de vraag of een trouwe fanschare van pak ‘m beet 700 m/v (momenteel 797 likes op Facebook) een vervolg rechtvaardigt, maar zo ver zijn we nog niet. Er resten ons nog twee afleveringen, maar ik moet zeggen, dat het er voor mij als blogger daarom niet eenvoudiger wordt.Ik zou kunnen zeggen ‘lees vooral het feuilleton’ en verwijzen naar de internetpagina waar alle links naar de afleveringen te vinden zijn, maar dat zou te makkelijk zijn. Daarnaast moet ik rekening houden met het feit dat ik als deelnemer van de Bastaardgroepbijeenkomsten inzicht heb gekregen in mogelijke verhaalwendingen, en hierop niet te veel kan zinspelen, zonder de auteur het gras voor de voeten weg te maaien. In dat opzicht merk ik bijvoorbeeld des te meer dat het feuilleton, of het bloggen daaromtrent, is veranderd. Alles is minder los, ligt meer vast, en dat geeft mij minder ruimte. Ondertussen zijn wenken en tips, die altijd welkom waren, eenvoudigweg niet langer nodig en kan ik niet veel meer dan hier verslag doen van wat ik lees en wat mij raakt, opvalt en aan het denken zet.

In de vorige aflevering heeft de schrijver, Ronald Giphart, al een tipje van de sluier opgelicht en ons deelgenoot gemaakt van de opzet die hem voor ogen staat voor de laatste afleveringen. Over Aflevering 38, Haar laatste woorden, schreef hij vorige week al ´#38 gaat door waar #37 eindigt. Silvijn vertelt zijn verhaal´, en wat daar valt niets op af te dingen. Beide afleveringen gaan vrijwel naadloos in elkaar over. Hieronder staan de laatste zin uit Aflevering 37, As we know it, en de eerste zin uit Aflevering 38, Haar laatste woorden:

‘Het enige wat ik wil is je iets vertellen over de dood van Nathalie’, zei hij. ‘En over jou.’
Bibi en Silvijn gingen zitten aan een tafeltje in de bar naast het feest.

Toch is er sprake van een stijlbreuk, die ongetwijfeld te wijten is aan enerzijds het vaste format van het feuilleton (ongeveer 1200 woorden per aflevering) en anderzijds het feit dat we nog slechts drie afleveringen te gaan hebben. Zaten we aan het eind van Aflevering 37 nog volop in een dialoog, die wordt in Aflvering 38 echter zo veel mogelijk vermeden. Giphart kiest ervoor om in de hoogste versnelling het verhaal van Silvijn uit de doeken te doen en schakelt over naar zijn rol als alwetende verteller.

Het leest als een samenvatting en dat is het natuurlijk ook. Bibi is inmiddels behoorlijk op de hoogte. Reeds in Aflevering 26, Roddelen, is zij telefonisch door Silvijn geïnformeerd en daarna heeft zij alleen maar meer informatie over het verblijf van haar man in Barcelona en de dubieuze rollen die haar vriendin Frederique en Silvijns vrouw Nathalie daar speelden. Pas na een derde van de huidig editie, onderbreekt Bibi de schijnbare monoloog van Silvijn met een korte vraag. Vanaf dat moment wordt het voor de trouwe volgers van het feuilleton ook interessanter, want nu komen er details aan bod die tot het  fatale ongeluk van Nathalie leidden.

Eerder zijn we al te weten gekomen, dat zij betrokken was bij een auto-ongeval op de A27, maar veel meer wisten we daar niet over, dan dat Bibi destijds bij de uitvaart was. In Aflevering 16, De Sage van Wanda, stond hierover:

Een paar jaar geleden was Bibi bij de uitvaart van een vrouw van haar leeftijd, die om het leven was gekomen bij een auto-ongeluk. Er stond een foto van het slachtoffer op de kist. Mooie, blakende, vrolijke vrouw. De verse weduwnaar wist zich met zijn verdriet geen raad. Ondersteund door vrienden en familieleden huilde hij een afscheidsspeech, tot hij louter monosyllabische klanken uitbracht.
Het was deze man, Silvijn heette hij, die zich twee maanden geleden inschreef voor een van Bibi’s yogacursussen. Toeval natuurlijk, want Silvijn wist niet dat de lerares bij wie hij zich aanmeldde, aanwezig was geweest bij de begrafenis van zijn vrouw. Bibi was hem niet vergeten; zijn verslagenheid had diepe indruk op haar gemaakt. Zou Kick dat ook in die mate zijn geweest als zij zou zijn verongelukt op de A27?

Over de toedracht van het ongeluk stond iets geschreven in Aflevering 21, Incidentbestijdingsprocedure, maar nu leren wij dat dat niet waar was.

Bibi had het idee dat ze Nathalie kende. Het was een vrouw zoals zijzelf, die om het leven was gekomen door een verkeerde manoeuvre van een tegenligger bij een oprit naar de A27.

… ‘het was een vrouw zoals zijzelf’, die het net als zijzelf met haar man deed. Een vrouw, die net als zijzelf niet vies was van een avontuurtje, maar die anders dan zijzelf, haar leven, zoals zij het kende, hierdoor letterlijk in plaats van op figuurlijke wijze zag beëindigd. Het moet Bibi raken, dat Silvijn haar dit verhaal, inclusief alle ranzige details zo openhartig vertelt. Toch blijft zij een harde en laat het, een blasfemische krachtterm daargelaten, lankmoedig over haar heenkomen. ‘Godverdomme.’ Is dat alles wat je te zeggen hebt, Bibi?

Hierna zwegen ze lange tijd, met de feestgeluiden op de achtergrond. Bibi hoorde de woorden nadreunen in haar hoofd.
Toen Silvijn voor hen beiden bier had gehaald, durfde ze te vragen of wat er tussen hen was gebeurd, hiermee te maken.

Uiteraard ontkent Silvijn, maar hij doet dat niet eens direct en ergens geeft hij toe. Toch weet hij zich geloofwaardig te maken.Eerder had ik niet zo’n hoge pet van hem op. Vond hem een intrigant en een perverseling, maar Giphart tracht hem echt anders neer te zetten zo naar het eind toe en slaagt daar enigszins in door hem een ontwapenende opmerking te laten maken als antwoord op Bibi’s vraag of of wat er tussen hen was gebeurd, met het overlijden van Nathalie en haar affaire met Kick te maken had.

‘Natuurlijk’, zei hij. ‘Aanvankelijk wel. Daarom ben ik ook hier om je dat te vertellen.’
In de maanden na de dood van Nathalie was Silvijn geobsedeerd geraakt door Kick, de man aan wie zijn vrouw de seconden voor haar dood had gedacht. (…) Na een tijd besloot hij bij haar yogalessen te volgen, niet om wraak te plegen of voor moord of doodslag, want het echte leven is geen aflevering van een Scandinavische thrillerserie.

Het gaat dus niet om wraak? Maar geeft Giphart hiermee de plot dan toch al in twee afleveringen voor het einde weg? Ik denk niet dat het zo’n vaart loopt, hoewel we mogelijk wel mogen concluderen, dat hij niet van zins is om mee gaat in de hype van (Scandinavische) thrillers en dat we ons geen zorgen hoeven maken dat zijn nieuwe boek zich gedeeltelijk afspeelt in de Zweedse kroeg Tennstopet (De Tinnen Kan), maar dat hij het ons vertrouwde en door ons gewaardeerde genre trouw blijft. Wat dat betreft ben ik nog wel benieuwd of het feuilleton ooit in boek- of romanvorm uitkomt? Mocht je de afleveringen gaan bewerken, dan houd ik mij aanbevolen als meelezer, Ronald,  maar dat terzijde. (je hebt mijn nummer)

Ik dwaal af. En dat juist, terwijl ik toch een interessant punt aansneed. In het begin van het feuilleton was Kick een toffe peer en Silvijn kwam er in mijn beleving niet al te best van af. Inmiddels zouden we echter kunnen denken dat Silvijn eigenlijk een goedhartige sul is, die eindelijk zijn roze bril kwijt is en dat Kick op zijn zachtst gezegd een groot kind is, dat geen nee kan zeggen tegen de verlokkingen die de wereld te bieden heeft. Hij is een egoïst, die pakt wat hij pakken kan. Het is echter geen eigenschap die Silvijn kan worden verweten. Ondanks alle tegenslag en pijn die hij op zijn weg tegenkwam, doet hij het nu voorkomen alsof hij niet bewust achter Bibi aanzat, maar dat hij tegen beter weten in van haar is gaan houden. Dat hij niet bewust haar huwelijk over hoop gooit, maar dat hij niet dezelfde fout wil maken als voorheen, door flegmatisch aan de zijlijn te blijven staan. In plaats daarvan neemt hij initiatief, en het lijkt erop dat hij de boemerang, die hij als stok wegwierp, voor lief neemt. Hij is Bibi gevolgd naar Vlieland, niet om haar huwelijk kapot te maken, maar omdat hij van haar houdt. Daarbij denkt hij dat hij een kans maakt, omdat Kick Bibi blij de vleet bedriegt.

In de maanden na de dood van Nathalie was Silvijn geobsedeerd geraakt door Kick (…) Hij kwam achter zijn adresgegevens, zocht hem op in de popgroepjesscène, papte met hem aan. (…) Hij zag hem bij concerten en na afloop in cafés met nog meer vrouwen aanpappen. Silvijn kwam erachter dat Kick was getrouwd met Bibi.
Hij zocht antwoorden, de zin van wat er was gebeurd. Dat Bibi als uitvaartmedewerkster bij Nathalies begrafenis had gewerkt was van een toeval dat niemand had kunnen bedenken.

Gelukkig voor ons heeft Giphart het kunnen bedenken. Het leverde tot nu toe een mooi feuilleton op en met nog twee afleveringen te gaan, hebben we toch nog iets om naar uit te kijken. Ik ben, ondanks hetgeen we besproken hebben in De Bastaard, erg benieuwd naar het einde. Kick is zoek en als we de cliffhanger van deze aflevering mogen geloven zijn Bibi en Kick jr. in Aflevering 39 ook onvindbaar. Hoe reageert de groep? Het verhaal kan nog alle kanten op. Giphart schreef vorige week ‘#39 speelt zich af aan het einde van de nacht, begin van de ochtend, uitmondend in… (…)‘ Dat kan dus van alles zijn. Een zoektocht naar Kick en/of Bibi? Een vechtpartij tussen Silvijn en Opa Kick? Ik doe nu maar even een wilde gok. Aflevering 38 eindigt in ieder geval subtiel – en geeft niets weg – voor de twee na laatste aflevering met een gefluisterd voorstel in het oor van Bibi’s jongste zoon om er samen vandoor te gaan. Doet hij haar een tegenvoorstel? En zo ja, waar leidt dat toe? Het antwoord laat in goede traditie een week op zich wachten. We kunnen in ieder geval met een gerust hart gaan slapen, dat de titel, Haar laatste woorden, niet op Bibi sloeg. Toch is het einde, hoewel in zicht, nog lang niet zeker. Leve het feuilleton! Wordt vervolgd!

A fact of life

Er zijn nu eenmaal van die minder plezierige zaken of toestanden, die we accepteren omdat het niet anders kan. In het Nederlands noemen we dat een voldongen feit. In het Engels spreekt men van a fact of life. Wie kent niet het gevoel er zin in te hebben om ergens met goede moed tegenaan te gaan? Een weekend doet vaak wonderen voor plannen die men met ingang van maandag wil realiseren. Toch gebeuren er dan maandag vaak weer dingen, die maken dat men er niet aan toe komt om die zaken te doen, die men zich enthousiast had voorgenomen. Op dinsdag is er dan soms nog een vage echo van de intentie over, maar meer dan een vage glimlach en een melancholisch gevoel levert die zwakke weerklank vaak niet op. De week is weer begonnen en of we het nu sleur, routine of  gewoonte noemen, de rest van de week strekt zich in al haar landerigheid voor ons uit. Een blik op de kalender is genoeg, om ons te overtuigen dat we het momentum kwijt zijn. Sterker nog, de kalender omschrijft het gevoel zich in ons begint te vormen luid en duidelijk, zwart op wit, of zoals hieronder in stemmig Delfts blauw.

Twee oren

Bij mij op kantoor kunnen ze uren ouwehoeren. Ze lullen wat af. Meeting hier, overlegje daar. Zijn ze er nog niet uit, dan volgt er een bilaatje. Of al dat vergaderen ook effectief is, daar heb ik mijn twijfels over, maar het lijkt niemand te deren. En dat vind ik nog het ergste. Ik heb voor de lol wel eens aan het begin van een bespreking gevraagd wat het oogmerk van de bijeenkomst was. Het pijnlijke was, dat er niet echt een concreet doel kon worden geformuleerd. Het maakte de vergadertijgers niets uit; toen ze merkten dat de voorzitter van het overleg, aan wie ik mijn vraag richtte, er niet uitkwam kreeg ik van verschillende kanten al dan niet tegenstrijdige intenties toegeroepen. Toen het gewemel wegstierf, knikte de voorzitter en hervatte de vergadering.
Waar ik mij ook aan kan storen is dat men niet in staat lijkt om naar elkaar te luisteren. Prima, dat je een andere mening hebt, maar luister eerst eens naar de argumenten van de ander, voordat je reageert. Laat iemand uitspreken en begin niet ondertussen je buurman te overtuigen van het ongelijk van de spreker, zolang deze nog aan het woord is. Hou het centraal, en let op wat er wordt gezegd. Heb je aanvullingen, of ben je het er niet mee eens, geef dan aan dat je wilt reageren, maar praat niet door elkaar heen en richt je tot de groep, in plaats van iemand die al dan niet toevallig jouw kant op kijkt.
Onlangs las ik in de krant een zin, die mij trof. Een oneliner, die tot nadenken stemt en die ik dan ook graag gebruikte in een van onze wekelijkse overleggen. Ik wachtte geduldig af en toen toen het kippenhok even stil was zei ik luid en duidelijk wat ik hieronder op een tegeltje heb vereeuwigd. Het bleef even stil en ik had even de hoop dat hij aankwam, werd begrepen en mogelijk effect had, maar nog voor de echo van de stilte die volgde ongemakkelijk werd, regende het reacties. Helaas had de respons geen betrekking op mijn opmerking, maar op het onderwerp, dat daarvoor werd besproken. Aan de andere kant van de vergadertafel, zag ik echter een collega glimlachend voor zich uit staren en in mij groeide een spoortje hoop.

Toiletjuffrouw

De haiku is een vingerhoed vol emotie, waarin weinig ruimte is voor ontledingen en benaderende omschrijvingen. De Warmloper scant dagelijks de krant^*)op zoek naar haiku-achtige koppen of quotes. Hij laat zich leiden door de woorden en tracht alleen de haiku te zien. Foto’s worden wazig, teksten gaan op grijs, tot daar die twaalf- tot zeventienlettergrepige tekst overblijft, die ontdaan van alle ballast zich openbaart tot ogenblikervaring.

Als de juffrouw van het
toilet weg is, blijft het
schoteltje leeg

Lees, bewonder en laat u inspireren. Verwonder en laat vooral uw gedachten de vrije loop. Mocht u een mooie interpretatie willen delen, dan staat mijn inbox van harte voor u open.

^*) de Volkskrant, tenzij een andere bron is vermeld

Wordt vervolgd! (37)

Zaterdag, even voor tien uur in de ochtend legde ik het feuilleton weg en had een brok in mijn keel. Omdat ik van mijn hart geen moordkuil maak, postte ik meteen een berichtje op de Facebookpagina van het feuilleton bij Ronald Gipharts reactie op mijn laatste blog: ‘Net 37 uit! Geweldig!! Wie zo schrijft heeft ook geen input nodig. Arme Bibi… Heb bij wijze van spreken zelf een borrel als hartversterkertje nodig.’ Inmiddels is het weekend voorbij en ik denk er nog net zo over. Ik vind Aflevering 37, As We Know It, namelijk van uitzonderlijke klasse. Giphart laveert behendig tussen zwaarmoedig en relativering. Oud en Nieuw is bij uitstek een feest om samen te vieren. Het is Bibi echter niet gegund en ik voel intens met haar mee (ik kom hier zo op terug). Ondanks dit droefgeestige thema, lukt het de schrijver echter door middel van korte, grappige zinnetjes nu en dan een glimlach op mijn gezicht te toveren. Het beste voorbeeld is vinden we op ongeveer driekwart van de aflevering, als Bibi als antwoord op de vragen van haar kinderen smoezen verzint om de afwezigheid van hun vader te verklaren.

Voelt zich niet zo lekker. Is even een veiligheidsbril voor Kleine Kick zoeken. Moest naar de WC. Ligt waarschijnlijk een of andere vreemde vrouw gelukkig nieuwjaar te wensen.

Dat ze de eerste drie smoezen tegen haar kinderen vertelt, daar kan ik me iets bij voorstellen. De laatste is daarvoor ongeschikt en te sarcastisch. Ze zal het hebben gedacht. Het geeft haar gemoedstoestand weer. Daarnaast zegt het iets over Bibi, die ondanks dat ze het niet droog houdt tijdens het aftellen (‘Huil je, mamma?’) toch een sterke vrouw is. Het brengt mij meteen terug bij het waarom ik zo met haar mee leef. Hoe eenzaam moet die vrouw zich voelen? De ergste vorm van eenzaamheid is die, die in een drukke ruimte wordt gevoeld en toch niet kan worden gedeeld. Tussen de vele onbekende gezichten staan even verderop haar oudste vrienden, die elkaar weer hebben gevonden.

‘Het aftellen is begonnen’, brulde een deejay, die de seconden begon af te roepen. (…)
Bibi zocht haar man en wenkte ondertussen haar kinderen. Alleen haar jongste reageerde. (…)
Sanne en Bram hielden elkaar stevig vast, met een droevige, maar saamhorige blik. Frederique en Pim stonden bij elkaar, Korneel en Klaas ook, en Rosalie omhelsde haar beide kinderen.

Oud en Nieuw is bij uitstek een feest om samen te vieren. Dat vind ik niet alleen, maar Giphart vindt dit via de gedachten van Bibi ook.

Als ze één ogenblik in het jaar samen moesten zijn, dan was het nu. Al achttien jaar hadden zij elkaar het nieuwe jaar in gezoend, in omhelsd, in geknepen – en vanavond was hij er niet. Alles was voorbij. Liefde doodt.

Daar staat ze dan. Eenzaam maar niet alleen. Afgezien van de mensen om haar heen, ze heeft haar jongste kind op de arm. Haar benjamin, die ook nog is genoemd naar haar man. Naar de man van haar leven. Daar staat ze dan en haar eerste woorden van het nieuwe jaar betreffen hem…

‘Huil je, mamma?’
‘Wat?’
Ze zag dat hij nogmaals ‘huil je?’ vroeg, maar ze hoorde hem niet, want zijn uitroep werd overstemd door het gejoel van de zaal.
‘O, Kick’, zei ze.

Arme vrouw, dacht ik, toen ik zelf met mijn zoon op mijn arm voor het raam stond en nadacht over het feuilleton. Ik voelde zijn mollige armpjes op mijn schouders, zijn kleine handjes in mijn nek en de warmte van zijn zachte lichaampje. Zodra kleine kinderen in het spel zijn, lijkt het wel of gevoelens zich kwadratisch verdiepen. Het laatste wat je in zo’n geval wilt is het kind teleurstellen. Het kan zijn, dat mijn emotie quotient gevoeliger is geworden sinds ik vader ben, maar het kan natuurlijk ook dat Giphart, zelf vader, dit verfijnd weet te verwoorden en verbeelden.

Kick jr. kwam met een gloeiend gezicht bij haar staan en zei dat hij wel vijf uur achter elkaar had gedanst. (…)
‘Waar is pappa?’, vroeg Kick Jr.. (…)
‘Die  controleert of het vuurwerk buiten wel veilig is.’
‘Maar hij is er nog wel?’ [WHAM! – TS]
(…)
Het jongetje aarzelde.
Andere kinderen zeggen dat jullie gaan scheiden.’ [BAM! – TS]
(…)
En toen schoot Bibi plotseling vol . (…) Ze probeerde zich in te houden, maar verloor het gevecht tussen traanvocht en haar oogleden. Vluchten kon ze niet, want ze had Kick op haar arm en waar moest ze naartoe? Kleine Kick had al weken naar het moment van de jaarwisseling toegeleefd.

Daar staat ze dan. Ze kan haar kind toch niet teleurstellen? Evenals haar man Kick heeft ze twee verbale mokerslagen te verwerken gekregen. In Aflevering 36, Everybody Hurts, was het immers Silvijn, die Kick met woorden raakte.

‘Welk spel ik speel?’, zei Silvijn. ‘Mijn vrouw, de moeder van de kinderen die ik niet heb gehad, is verongelukt terwijl ze naar jou op weg was, Kick. Jij bent medeverantwoordelijk voor haar dood, en dat weet je. Denk je dat ik een spel speel?’
Kick keek hem lange tijd zwijgend aan. Hij deinsde iets terug en hernam zich.
‘Hoe… eh?’, zei hij, maar vervolgde zijn zin niet.
‘Ik heb jou in Barcelona met haar gezien’, zei Silvijn. ‘Toen is het begonnen tussen jullie, dat weet ik, dat weet jij. Lieg er niet over.’
Kick hernam zich voor de tweede keer.

Naarmate het einde van het feuilleton in zicht komt, lijkt het alsof puntsgewijs opsommen een belangrijke rol gaan spelen. Ik kan me hierin vergissen, het kan toeval zijn, maar dan is bovengenoemde voorbeeld wel heel toevallig. Aflevering 37 begint verder met ‘Het was vijf voor twaalf’, welnu, het ís drie voor twaalf. Er resteren ons en Giphart nog drie afleveringen. We ontkomen er niet aan dat de schrijver vaart maakt. Een verbale veldslag mag niet langer duren dan twee dialoogzinnen. Eerlijk gezegd vind ik het wel prettig lezen en laten we wel wezen, een ongeluk komt nooit alleen en twee is voldoende voor versterkende herhaling. Eén meer en je doet niet meer mee. Driemaal is scheepsrecht.

Het is dus in ieder geval geen toeval dat Bibi na drie keer zoeken naar Kick wordt aangesproken door Silvijn. (We zijn inmiddels aan het eind van Aflevering 37.)

Toen Bibi voor de derde keer aankwam bij de zo goed als verlaten bar waar ze zeven uur daarvoor Kick nog een enorme dreun had gegeven, hoorde ze achter zich: ‘Hebben wij elkaar al een gelukkig nieuwjaar gewenst?’

De getallen drie en zeven kennen we uit de christelijke traditie. Ik zocht het even na op Wikipedia en leerde zo dat ook twee een archetypische betekenis heeft. ‘In veel bijbelse en middeleeuwse verhalen wordt, als iets drie keer gebeurt, dit als teken van God gezien. Als iets 1 keer gebeurt wordt het vaak als toeval gezien, bij twee keer heeft het een kwade bedoeling omdat dit een duivels getal is. Bij drie keer wordt het gezien als waar en zeker en van God afkomstig.’ Al dan niet bewust maakt Giphart gebruik van dit bij ons ingesleten getallenbesef. Het moet de voorzienigheid zijn, die hem ertoe aanzette dat het inmiddels zeven uur geleden is dat ze Kick van zijn barkruk hoekte. Ook in de bijbel komt het getal zeven vaak voor: ‘Als er sprake is van een gering aantal, dan is dat vaak zeven.’

Het is voor Bibi in ieder geval geen geluksgetal. Als een schip in de nacht duikt Silvijn,  zeven uur nadat ze de breuk met haar man mogelijk definitief heeft gemaakt, achter haar op. Als een vleesgeworden duivel wil hij  haar twee dingen laten weten:

‘Het enige wat ik wil is je iets vertellen over de dood van Nathalie’, zei hij. ‘En  over jou.’

Het is een fijne cliffhanger, die volgende week een vervolg krijgt. Ik kan dit met aan zekerheid grenzende stelligheid melden, want Giphart heeft inmiddels beknopt een opzet voor de laatste drie afleveringen bekend gemaakt, waarin hij uiteraard nog niet alles onthult:

#38 gaat door waar #37 eindigt. Silvijn vertelt zijn verhaal.
#39 speelt zich af aan het einde van de nacht, begin van de ochtend, uitmondend in… (…)
#40 gaat daarop verder en eindigt met een… (…)

Ondertussen vraag ik mij af wanneer Kick weer ten tonele verschijnt. Als ik mag gokken, dan ga ik voor Aflevering 40. Misschien dat Giphart er nog een poll aan waagt, maar dit is niet noodzakelijk, want de Facebookpagina van het feuilleton is weer wat levendiger. Zo konden de trouwe volgers er al lezen over twee van de vier onderwerpen in de zijbalk en verscheen er een (vrijblijvende) meting naar de mening van lezers: Blijft Opa Kick leven? De stand is inmiddels 11 voor, 9 tegen, maar kan nog alle kanten op. Hetzelfde geldt overigens, en dat vind ik wel interessant, voor de nog altijd niet afgesloten poll met betrekking tot de vraag of het huwelijk van Kick en Bibi stand houdt. Het is even scrollen langs de timeline, want deze vraag werd door de schrijver al op 9 april gesteld. Kom op feuilletonlezers, laat je horen! Los van wat Giphart heeft bedacht voor de laatste drie afleveringen, ben ik benieuwd naar jullie mening. Overleeft het huwelijksbootje van Bibi en Kick de golfslag die door het schip in de nacht, Silvijn, is veroorzaakt?

Prism

De haiku is een vingerhoed vol emotie, waarin weinig ruimte is voor ontledingen en benaderende omschrijvingen. De Warmloper scant dagelijks de krant^*)op zoek naar haiku-achtige koppen of quotes. Hij laat zich leiden door de woorden en tracht alleen de haiku te zien. Foto’s worden wazig, teksten gaan op grijs, tot daar die twaalf- tot zeventienlettergrepige tekst overblijft, die ontdaan van alle ballast zich openbaart tot ogenblikervaring.

Prism breekt niet het licht
maar het vertrouwen in
de overheid 

Lees, bewonder en laat u inspireren. Verwonder en laat vooral uw gedachten de vrije loop. Mocht u een mooie interpretatie willen delen, dan staat mijn inbox van harte voor u open.

^*) de Volkskrant, tenzij een andere bron is vermeld
Bovenstaande quote is van een briefschrijver in
de rubriek Geachte redactie, ene A.W. Kreps

Irene, mijn zoon

Afgelopen vrijdag was Bob op de kop af zes maanden. Een mijlpaal. Vandaag is het Vaderdag en misschien juist daarom realiseerde ik mij ineens dat ik een ander keerpunt geruisloos aan mij voorbij heb laten gaan. Dat ik er niet bij stilstond, illustreert dat het leven doorgaat, maar dat ik er niet expliciet aan dacht, wil niet zeggen dat ik niet nog vrijwel dagelijks aan je denk.

Dat je stierf, net voor mijn zoon werd geboren, heeft mijn rouwproces geen goed gedaan, maar inmiddels doen herinneringen minder pijn en is het eenvoudiger om ze toe te laten, te omarmen en te koesteren. Het wordt nu tijd voor anekdotes en aangezien over twee weken Werchter weer uit haar voegen barst, wil ik graag een herinnering ophalen aan een keer dat we daar samen waren.

Het was niet de warmste editie van het festival en zo kwam het dat we op de tweede of derde dag tegen het vallen van de avond diverse lagen kleding over elkaar aan hadden. Jij zag er een beetje uit als een Michelinmannetje: de wijde pijpen van je baggy broek had je in je sokken gestopt en je korte, strakke trainingsjackie ging net dicht. Op je hoofd een petje, dat je elk jaar op het festival droeg.

We zaten dicht tegen elkaar aan op de grond. De schemer tuimelde rap over ons heen. En met het halfduister, stommelden er ook steeds meer festivalgangers tegen ons aan. Meestal ging het net goed, als ze mij opmerkten, soms iets minder, als ze jou over het hoofd zagen. Opeens werd je redelijk hard geraakt. Een festivalganger struikelde en aborteerde een biertje. ‘Godmiljaar!’, brulde hij woest. ‘Au! Kan je niet uitkijken!?’, schreeuwde jij niet minder vurig. De jongeman keek jou boos aan en begon te tieren, waarop ik opsprong en hem tot de orde riep.

De jongen koos eieren voor zijn geld en stamelde sorry, pruttelde nog wat, maar liep toch door. ‘Gaat het?’, vroeg ik, toen ik naast je kwam zitten. Je knikte. Even later voelde ik een hand op mijn schouder en hoorde in sappig Vlaams. ‘Eel goe, meneer, da’ u zo opkomt voor uw zoontje.’ We keken elkaar aan, je knipoogde. ‘Dat spreekt voor zich’, zei ik, waarop ik de man bedankte.  ‘U boft met zo’n vader’, zei hij, terwijl je hem glimlachend aankeek en hem niet tegensprak.

Later die avond liepen we gearmd over de lange asfaltweg van de weide naar ons kampeerterrein. Een groepje aangeschoten jongeren, dat met ontbloot bovenlijf liep te kleumen, riep je toe: ‘Hou u maar goe vast aan uw lief, dan verliest ‘m nie!’
‘Mijn lief?’, riep je. ‘Het is mijn váder!´